De projectpartners VisNed, de Nederlandse Vissersbond, en Wageningen Marine Research werken in het nieuwe project ‘Onderzoekssamenwerking selectiviteit en overleving’ samen om nieuwe netontwerpen (verder) te ontwikkelen en zo ongewenste bijvangsten te reduceren.

Het project dat zal lopen tot januari 2023 richt zich op ongewenste bijvangsten: vangsten die ondermaats zijn of geen marktwaarde hebben en om die redenen teruggezet worden in zee. De totale sterfte onder deze bijvangsten wordt bepaald door het aantal bijgevangen exemplaren in combinatie met de kans op overleven bij terugzetten in zee. Het doel om de visserijsterfte onder deze bijvangsten te verlagen kan daarom op twee manieren nagestreefd worden: 1. Het verlagen van de hoeveelheid bijgevangen exemplaren door verbetering van de selectiviteit van vistuigen, en 2. Het verhogen van de overlevingskans van discards.

Dit initiatief is een vervolg op de projecten Netinnovatie Kottervisserij deel II, Overleving platvis en rog, en BO Platvis in beeld. Op het gebied van overleving is in het voorgaande project gebleken dat de conditie waarin de vis boven water komt bepalend is voor de overlevingskans bij terugzetten in zee. Aanpassingen boven water hadden beperkt effect en er is geconcludeerd dat de grootste verbeterstap onder water zal liggen. Dit vormde de aanleiding om onderzoek naar verbetering van overleving te combineren met verbeteren van selectiviteit in één vervolgproject.

Onderwerpen

In dit vervolgproject zullen zowel nieuwe netontwerpen als doorontwikkeling van ontwerpen uit voorgaande projecten een plaats krijgen. Het project zal beginnen met een achttal ontwerptrajecten. Om de beschikbare financiering zo effectief mogelijk te benutten zullen gaandeweg de meest kansrijke ontwerpen worden gekozen om mee verder te gaan, en deze worden zo ver mogelijk doorontwikkeld tot in de praktijk toepasbare tuigaanpassingen. De focus ligt aanvankelijk bij: ondermaatse schol in de BT2-visserij, ongewenste bijvangst in de flyshootvisserij, en ondermaatse schol en kleine Noorse kreeft in de Noorse kreeftenvisserij. Meerdere van de acht ontwerptrajecten richten zich op schol. Schol wordt het meest bijgevangen en er wordt verwacht dat de overlevingskans van scholdiscards verder kan worden verbeterd. Maar daarnaast zullen naar verwachting ook andere vissoorten profiteren van maatregelen die leiden tot lagere sterfte van scholbijvangsten.

Ontwikkelfases

Het project is opgebouwd uit een serie ontwikkelfases die de verschillende netontwerpen kunnen doorlopen. Ontwerpen waar het voorwerk al voor is gebeurd kunnen direct in een latere fase starten. In de eerste fase, de ontwerpfase, denken meerdere specialisten mee over een netontwerp. Daarop volgt de test- en ontwikkelfase waarin de ideeën worden uitgewerkt en door vissers worden getest. Wageningen Marine Research ondersteunt deze fase mede door de vissers systematisch gegevens te laten verzamelen en deze te analyseren. Bij een geslaagd netontwerp kan de meetfase starten. In de meetfase verzamelen onderzoekers zelf data aan boord van schepen om de effectiviteit van het ontwerp vast te stellen. Als laatst kan het ontwerp door de validatiefase gaan waarin getest wordt of het netontwerp effectief is toe te passen op meerdere kotters en onder wisselende omstandigheden.

De werkzaamheden zullen aansluiten op het lopende project ‘Onderzoekssamenwerking 2.0’. Onderdeel van dat project is het zogenaamde Onderzoekssamenwerkingsplatform (OSW-Platform). Het OSW-Platform is een overleg tussen sector, onderzoeksinstituut, NGO’s, en andere relevante partijen. Het doel is om onderzoekssamenwerking te faciliteren zodat innovaties die hard nodig zijn om de actuele uitdagingen het hoofd te kunnen bieden sneller tot stand kunnen komen.