De ethische vraag hoe wij als maatschappij met dieren in het algemeen en in ons geval met vissen om willen gaan, wordt steeds vaker gesteld. In dat licht heeft de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) het welzijn van vissen nader beschouwd. Hun rapport komt volgende week (7 maart) uit en over de conceptversie is vorige week van gedachten gewisseld.
De Raad voor Dieraangelegenheden (RDA) is een belangrijk adviesorgaan voor de overheid, met name voor Minister Schouten van LNV. Deze Raad werk aan een advies over ‘welzijn bij vissen’ en consulteerde betrokkenen. VisNed, RVZ, NVB en Visfederatie hebben gezamenlijk een standpuntnotitie gemaakt.
Onduidelijkheid over pijnbeleving bij vissen
Volgens onze bevindingen is de wetenschap nog altijd verdeeld over de vraag of vissen pijn en leed ervaren op vergelijkbare wijze als mensen en zoogdieren. Het is immers de vraag of vissen bewustzijn hebben dat zorgt voor de beleving van pijn. Ook Nederlandse wetenschappers op dit kennisgebied zijn het niet met elkaar eens.
Wat is onaanvaardbaar leed?
Er zijn wel aanwijzingen dat vissen fysiologische en gedragsreacties vertonen op pijnprikkels, maar daarmee is niet gezegd dat dit direct te vertalen is naar pijn of onaanvaardbaar leed. Er lijkt nog geen consensus te bestaan over het verband tussen het ervaren van prikkels en de directe vertaling hiervan naar leed. Daar komt bovendien bij dat wetenschappelijk onderzoek naar pijnbeleving bij vissen zich tot nu toe beperkt tot slechts enkele vissoorten, en dan nog met name kweekvis.
Aandacht voor intrinsieke waarde van vissen
Eigenlijk adviseert de RDA om meer inhoud te geven aan de erkenning van de intrinsieke waarde van vissen. De huidige kennis biedt handvatten om ook het welzijn van vissen een zichtbare plek te geven in het beleid. Dit kan bijvoorbeeld door welzijn integraal op te nemen in (de beoordeling van) nieuwe onderzoekprojecten, huidige initiatieven te verbreden en te versnellen, kennisontwikkeling en -verspreiding te stimuleren en belemmeringen per sector in kaart te brengen en weg te nemen.
Dubbele moraal?
Op de haven ervaren vissers een dubbele moraal. Want zij vinden het vreemd dat we ons aan de ene kant druk maken om het welzijn en pijnbeleving bij vissen, terwijl er nog zo veel onduidelijk is of vissen al dan niet pijn ervaren. Bovendien zien veel sterk gelovige vissers de 30.000 abortussen per jaar als veel serieuzer probleem. En het voelt voor deze vissers alsof er met twee maten gemeten wordt. Een terechte kritische noot, maar die op geen enkele manier een alibi is om welzijn van dieren niet serieus te nemen.