Alle partners in de garnalenketen zijn verenigd in de Branche Organisatie (BO) Garnaal. PO’s, Afslagen en Handelaren. Samen maken zij de spelregels. Die spelregels zijn MSC goedgekeurd. Maar niet iedereen houdt zich aan de spelregels. De grote vraag in de vergadering van vorige week was “hoe gaan we hier als BO mee om”
Dilemma
VisNed was vertegenwoordigd door Maarten Drijver. Hij stelde heel duidelijk dat de geloofwaardigheid van de BO op het spel staat. Houdt de BO de rug recht of laat ze met zich sollen? Als dat laatste gebeurt dan is het hek van de dam en einde oefening. De leden van de BO leken met de vraag te worstelen.
Maarten Drijver in zijn rol van PO-bestuurder en VisNed-voorzitter niet. Korte termijndenken is wat VisNed betreft uit den boze. Tegelijk is VisNed niet blind voor de realiteit. Want het gaat immers om heel veel geld. Én PO’s lopen groot gevaar dat leden weglopen als de benadering hen niet zint. Dat is de afgelopen periode gebleken.
Wetsbetrachting of wetsverachting
De onduidelijkheden in de garnalenketen en de hoge kiloprijs van de vangsten maken het zeer aantrekkelijk de randen van regelgeving op te zoeken. Dat mag natuurlijk. Maar soms wordt er ook voor gekozen de randen te overschrijden. En dat is eigenlijk het begin van het einde. In de vergadering ging het over tape en folie en over zeefoppervlakte, spijlafstanden en snelheden. Allemaal zaken die een gelijk speelveld in de weg staan.
VisNed pleit voor een gelijk speelveld op basis van regels die breed draagvlak hebben en die nageleefd worden. Als er geen respect voor regels is kunnen ze net zo goed afgeschaft worden. Maar dat moet dan wel afgesproken zijn en voor iedereen gelden. En dat die keuze consequenties heeft moet aanvaard worden. Afgesproken is dat de BO in de komende weken hierover intern gaat overleggen en daarna een heel helder standpunt inneemt. De afslagen, verenigd in NOVA zullen in dat verband een advies over specificaties voor en controle op het zeefproces opstellen.
Ziftselhandel
De BO sprak ook over de handel in ziftsel en pilots daarover. Er werd, zo bleek, geëxperimenteerd met handel in ziftsel, terwijl niet duidelijk is of dat wel toegestaan is. Het onderwerp ‘ontheffing’ leidde tot grote spraakverwarring. Die ontheffing is er naar zeggen wel, maar niemand kan die laten zien. Afgesproken werd dat het zoeken naar goede verwaarding van afval niet gehinderd moet worden, integendeel. Maar dat zoiets wel via de BO moet lopen, zodat alle ketenpartners precies weten wat er wel of niet gebeurt. De kaaipraat en berichtenstroom op WhatsApp komt zomaar op gang. De emoties lopen dan al snel hoog op. Dat kan en moet voorkomen worden door de informatie via de BO te laten lopen.
Gelijk speelveld
Dat een gelijk speelveld voor alle ketenpartijen wenselijk is werd na deze BO-vergadering duidelijk. Dat gelijke naleving van regels en afspraken cruciaal is. Dat vereist gelijke behandeling en rechte ruggen. Maar ook helderheid. Nu is de NVWA verantwoordelijk voor controles aan boord op zeven en vistuigen, de ILT voor bemanningsvoorschriften, de NVWA voor hygiëne, de BO (via Control Union) voor het zeven en de CVO (ook deels via Control Union) voor de naleving van het managementplan dat MSC gecertificeerd is.
Dat moet op een vergelijkbare manier gebeuren en wie wat doet moet voor iedereen helder zijn. Daarom is de komende maanden tijd ingeruimd om tussen al die instanties af te stemmen en zaken zo in te richten dat er voor alle betrokkenen helderheid ontstaat. Daarom nog maar eens herhaald: een echt gelijk speelveld, met duidelijke regels en een strenge en rechtvaardige scheidsrechter is een voorwaarde voor succes.