VisNed neemt deel in een nieuw onderzoeksproject om beter inzicht te krijgen in de overleving van roggen na de vangst en in de levenscyclus en verspreiding van roggen en haaien. Op vrijdag 22 januari 2021 vond de startbijeenkomst van dit project plaats. Door de uitvoering van het project genaamd Bridging knowledge gaps for Sharks and Rays in the North Sea wordt uitvoering gegeven aan onderzoeksvragen die volgen uit de aanlandplichtregelgeving en het haaienactieplan. Van de commerciële vloot wordt gevraagd om op verschillende manieren een bijdrage te leveren.
Onderzoek naar overlevingskans haaien en roggen
Voor de aanlandplicht geldt momenteel een uitzondering op het aanvoeren van roggen. Op basis van voorlopige onderzoeksresultaten is namelijk vastgesteld dat roggen een hoge kans hebben om de vangst te overleven. EU-lidstaten en vissers hebben echter huiswerk gekregen om de overlevingskans van roggen na de vangst met meer onderzoek beter te onderbouwen.
Binnen het project zal Wageningen Marine Research (WMR) verkennend onderzoek uitvoeren naar de overlevingskans van verschillende roggensoorten in de flyshoot, Noorse kreeft- en twinrigvisserij. Uit de boomkor/pulsvisserij zijn al gegevens beschikbaar over de overlevingskans van roggen na de vangst.
Na de verkennende onderzoeksreizen wordt een keuze gemaakt voor twee roggensoorten in twee van de vier genoemde vistuigcategorieën die intensiever gemonitord worden om met meer zekerheid de overlevingskans te kunnen bepalen .
De komende tijd zullen VisNed en de NVB vissers uit de achterban benaderen om met het verzoek om mee te werken aan dit onderzoek.
Levenscyclys haaien en roggen
Het haaienactieplan heeft als doel om een beter beheer van haaien en roggen mogelijk te maken en daarvoor is meer kennis nodig over de verspreiding en de levenscyclus van verschillende soorten haaien en roggen.
Dit project geeft invulling aan deze kennisleemte en daarbij wordt gekeken welke rol het Nederlandse deel van de Noordzee en de Nederlandse Noordzeekustzone spelen in de levenscycli van haaien en roggen.
De focus zal zijn op gevlekte gladde haai, ruwe haai, stekelrog, blonde rog en pijlstaartrog . In het project zal DNA-materiaal van sommige soorten verzameld worden en er zullen haaien en roggen getagged worden om te kunnen volgen waar ze zich bevinden en welke routes ze afleggen. Vissers worden verzocht om melding te maken wanneer er een dier met een tag in de vangst zit.
Relatie tot andere projecten
In Bridging knowledge gaps wordt onderzoek voortgezet naar het DNA van roggen en het gebruiken van DNA-materiaal van roggen voor bestandsschattingen uit het project Innorays. Het onderzoek naar de overleving van roggen wordt op dezelfde wijze uitgevoerd als eerder onderzoek naar de overleving van bijvangst door WMR en ILVO in samenwerking met vissers.
Daarnaast worden gegevens die door middel van tagging van haaien en roggen verzameld zijn in het project Life-IP geanalyseerd en verwerkt. Aan het Life-IP project is al eerder aandacht besteed door VisNed en hierover is in Visserijnieuws een artikel verschenen.
Opdrachtgever en projectconsortium
Het project Bridging knowledge gaps for sharks and rays in the North Sea wordt gedurende 2021 en 2022 uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
In december 2022 worden de onderzoeksresultaten in een eindrapport gepubliceerd. Wageningen Universiteit en WMR zullen het grootste deel van het onderzoekswerk uitvoeren.
VisNed en de NVB zullen sectorkennis inbrengen en organisatorische taken uitvoeren en de Nederlandse Elasmobranchen Vereniging zorgt voor internationale afstemming van het onderzoek en voor het overbrengen van de onderzoeksresultaten aan de beleidstafel.
Het Visserij-Innovatiecentrum Stellendam coördineert het aanpassen van de schepen en de installatie van de overlevingsbakken aan boord van de schepen die het overlevingsonderzoek mogelijk maken. Het project wordt gefinancierd uit het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij.
