Ieder jaar organiseert de Europese Commissie een Wetenschapsseminar. Het onderwerp was “beschermde gebieden”. VisNed was gevraagd om deel te nemen aan een expertpanel voor inbreng uit de praktijk. In een gezelschap wat alleen maar de loftrompet stak over het sluiten van gebieden en de louter voordelen die dat meebrengt lieten wij een nuancerend geluid horen.
In die paneldiscussie wezen we op de specifieke Noordzee situatie en plaatsten we vraagtekens bij het 1-op-1 van toepassing verklaren van de wel heel positieve ervaringen vanuit de Middellandse Zee.
Daar is de situatie rond toerisme als alternatief voor, of aanvulling op, visserij immers op geen enkele wijze te vergelijken met de situatie op de Noordzee. Bovendien is daar het visserijbeheer veel minder goed op orde.
Onze Noordzee is overmatig druk geworden en valt ook nog eens onder het beheer van zes EU lidstaten en twee niet EU-landen. De ruimtelijke planning van het gebruik van de Noordzee is complex. Bovendien beheren we in de Noordzee de visbestanden via TAC’s en Quota.
Beschermde gebieden kunnen worden ingericht ten behoeven van visstandbeheer of om de bodem te beschermen of een combinatie. Dat laatste is het geval in de Middellandse Zee. Daar is ook een direct positief effect van het sluiten van gebieden te vinden.
Van overbevissing naar niet bevissen maakt een groot verschil. En als het dan ook nog eens veelal mooi weer is en toeristen de natuur willen beleven door een glazen bodem in een boot of zwemmend met een snorkel dan werpen gesloten gebieden snel vruchten af. Maar dat is onvergelijkbaar met de koude Noordzee.
De steeds vertelde mythes over de grote voordelen van het sluiten van grote zeegebieden werden ook naar voren gebracht. De natuur is ingewikkeld en laat zich niet vangen in veronderstellingen. Maar ook hier worden theoretische modelstudies eerder geloofd dan de verklaringen van vissers, de ervaringsdeskundigen.
Het seminar werd afgesloten door de hoogste ambtenaar van DG Mare, DG Vitcheva. Zij wees enerzijds nogmaals op de voordelen van de beschermde gebieden, maar pleitte anderzijds nadrukkelijk voor het betrekken van vissers en de inbreng van hun kennis. Dat zij daarbij verwees naar haar recente bezoek aan Texel en het gesprek met de twee jonge schippers vonden wij positief.