In 2017 hebben de visserijorganisaties, natuurorganisaties en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het zogeheten ‘VIBEG’-akkoord gesloten. In et VIBEG-akkoord zijn onder andere afspraken gemaakt over bevisbare gebieden en gesloten gebieden, technische specificaties van het tuig en over toezicht en handhaving door de sector zelf met behulp van de black box (‘privaat toezicht’). Ook in het VisWad-akkoord van 2014 zijn afspraken gemaakt over privaat toezicht en het gebruik van de black box. Er wordt nu door het Ministerie van LNV, hard gewerkt aan een goed werkbare oplossing.
Over de uitvoering van het private toezicht in het kader van Vibeg en VisWad, is sinds 2017 veel onenigheid geweest. Enerzijds zijn er technische problemen met de betrouwbaarheid van de data die de black boxen in de garnalenvisserij genereren, anderzijds is er onenigheid ontstaan over de verhouding tussen het private toezicht door de sector en (strafrechtelijk) toezicht door de overheid. Om verschillende redenen is daardoor de implementatie van het private toezicht in de garnalenvisserij stil komen te liggen. Dat is ongewenst en daarom wordt hard gewerkt aan een oplossing.
Ontwikkelingen
Het private toezicht is voor een aantal partijen een belangrijk onderdeel van het VIBEG-akkoord; of zelfs een voorwaarde voor de houdbaarheid van het akkoord. Om die reden heeft het Ministerie van LNV Noor Visser voor twee maanden aangesteld om de mogelijkheden voor het opnieuw oppakken van het privaat toezicht te verkennen en te adviseren over vervolgstappen. Zij spreekt daarvoor met alle betrokken partijen: de verschillende sectororganisaties, de NGO’s en de verschillende overheidsorganisaties: het ministerie van LNV, de NVWA en het OM.
Eerste stap
Op maandag 20 mei kwamen de sectororganisaties bijeen en hebben zij gezamenlijk de voor- en nadelen van drie verschillende opties besproken: de oorspronkelijke VIBEG-afspraken over privaat toezicht alsnog implementeren, überhaupt géén privaat toezicht optuigen óf een alternatief model voor privaat toezicht ontwikkelen. De sectorgenoten waren het snel eens over de weg voorwaarts: het ontwikkelen van een alternatief model voor privaat toezicht via een centraal privaat beheersorgaan dat los van de PO’s toeziet op alle garnalenvissers.
Dat is dus heel anders dan toezicht door de PO’s op hun eigen leden. Omdat hiermee wordt afgeweken van de originele VIBEG-afspraken over privaat toezicht, moet instemming worden gevraagd aan de VIBEG-partners. Ook de Stichting Visserij en Natuur nam aan het overleg deel en staat welwillend tegenover de ontwikkeling van een centraal beheersorgaan voor alle garnalenvissers. Daarmee vallen alle garnalenvissers onder dezelfde afspraken.
Vooruitblik
Op het VIBEG-akkoord staat grote druk en daarom is het van belang dat er op korte termijn stappen worden gezet. Komende maand werkt LNV met alle partijen aan de kaders voor het toekomstige centraal privaat beheersorgaan. Eind juni wordt een beslismoment verwacht.
Garnalenvissers die graag betrokken willen worden bij het ontwikkelen van de kaders voor het toekomstige centraal privaat beheersorgaan kunnen contact opnemen met hun PO, maar eventueel ook met Noor Visser via n.m.visser@minlnv.nl