In het Brexit proces is alleen de totale verwarring zeker. Voor het overige kan het alle kanten op. De kans dat het goed afloopt ‘met een deal’ is net zo groot als de kans dat het fout loopt, dus ‘no deal’. Uitstel kan de deadline trouwens verschuiven van 29 maart naar het begin van de zomer. VisNed krijgt veel vragen hierover en daarom schetsen we drie scenario’s.
De chaos in de Britse politiek is de afgelopen weken weer pijnlijk duidelijk geworden. Het Brexit-akkoord van May werd met een overweldigende meerderheid van 432 stemmen 'tegen', en 202 stemmen 'voor' verworpen. Het betekende het grootste verlies van een regering bij een parlementsstemming sinds 1924.
Een dag later volgde de vertrouwensstemming, op initiatief van Labour-leider Corbyn, die premier May overleefd heeft. Vervolgens had zij drie dagen om met een plan B te komen. Dit plan B is eigenlijk plan A, want het houdt niet meer in dan dat ze nogmaals met de EU over de voorwaarden van de backstop (oplossing voor grens tussen Ierland en Noord-Ierland) wil praten en ze bepaalde dat burgers uit EU-landen die in het Verenigd Koninkrijk willen blijven wonen, geen registratiekosten hoeven te betalen.
Gezien de grote nederlaag en de kleine aanpassingen die May voor ogen heeft, is het maar de vraag of dit voldoende zal zijn. Kortom; de onzekerheid over de uitkomst van de Brexit blijft voortbestaan en we moeten nadrukkelijk rekening houden met een No Deal scenario en ons daarop voorbereiden. Hieronder in het kort drie mogelijke scenario's.
No Deal scenario zonder toegang
Het allerslechtste scenario is ‘de crash’. Dan verloopt de tijd terwijl de Britten geen oplossing bedenken, zonder enige regeling. In dat scenario mag onze vloot op het moment van Brexit het Britse water niet meer in.
Om dan toch duurzaam te kunnen blijven vissen op het overblijvende deel van de Noordzee zou een deel van de vloot misschien wel eens voor een poosje stil gelegd moeten worden.
Dat kan niet gratis en in dat geval kan er een stilligregeling met vergoeding in werking treden. Door Brussel zijn daarvoor deze week voorzorgsmaatregelen naar buiten gebracht.Dit rampzalige scenario is niet heel waarschijnlijk, maar het zou kunnen. En het zal grote gevolgen hebben, niet in het minst ook voor afslagen en handel en verwerking.
No Deal Scenario met toegang
Het ietsje minder slechte scenario is een crash maar waarin afspraken gemaakt zijn over toegang tot de wateren en vangstrechten. In dat geval moeten er EU-licenties afgegeven worden om in Brits water te vissen, vergelijkbaar met de regelingen rond de Noorse Zone. Ook hiervoor heeft de EU inmiddels voorzorgsmaatregelen getroffen.
VisNed vertrouwt er op dat ook RVO en LNV hierop voorbereid zijn. De verstoring is dan beperkt tot een periode van één of twee weken. De RVO en de NVWA treffen momenteel de nodige voorbereidingen om zich snel aan de gewijzigde situatie aan te kunnen passen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verlenen van visserijlicenties en vangstcertificaten.
Deal Scenario, dus overgangsperiode
Als er een Deal komt, wat iedereen wil, dan is er een overgangsperiode tot en met 2020. In die periode verandert er niets. Maar in die periode moeten visserijorganisaties en overheid ‘aan de bak’ voor een goede regeling voor de periode als het Verenigd Koninkrijk volledig ontvlochten zal zijn uit de Europese Unie.
Hoe nu verder ?
Het proces laat zich niet voorspellen en iedere uitspraak is koffiedik kijken. Realistisch gezien kan het nog alle kanten op, ook de verkeerde. Niemand wil No Deal, maar in het Verenigd Koninkrijk is er zodanig ernstige en diepe verdeeldheid in het parlement dat dit toch ’per ongeluk’ zou kunnen gebeuren.
VisNed volgt de ontwikkelingen nauwgezet en staat in direct contact met onze overheid. Het motto ‘hope for the best, prepare for the worst’ betekent dat ook LNV en RVO op alle scenario’s volledig voorbereid moeten zijn, om de potentiele schade tot een minimum te beperken.
LNV zit er bovenop
Woensdag 16 januari, een dag na het wegstemmen van het Brexit-akkoord, nam VisNed deel aan een overleg met het Ministerie van LNV. Dit overleg was speciaal voor de vertegenwoordigers van de Nederlandse visserijsector georganiseerd. Tijdens het overleg zijn de verschillende scenario's doorgesproken en is afgesproken in ieder geval eens per drie weken een overleg te organiseren.
Gezamenlijk is geïnventariseerd wat voor problemen/uitdagingen de verschillende scenario's opleveren en hoe we ons hier zo goed mogelijk op voor kunnen bereiden als sector en overheid. De moeilijkheid die wij hier gezamenlijk hebben ontdekt is dat de bal momenteel bij het Verenigd Koninkrijk ligt. Wij kunnen voor nu alleen maar afwachten wat er komen gaat en ervoor zorgen dat aan onze kant het maximale gedaan is om chaos te voorkomen.