Het lijkt er op dat er mogelijk toch een ordentelijke Brexit komt begin volgend jaar. Goed nieuws dus, want een 'No deal' situatie zorgt voor veel onnodige problemen in de visserij. Als de Deal die nu in behandeling is ook uitgevoerd wordt, dan is er in elk geval sprake van een onveranderde situatie tot eind 2020 waarbij er nog veel werk aan de winkel is aangaande de onderlinge verhoudingen na 2020.
Het lijkt er op dat de Britten de Europese Unie (EU) willen verlaten met een 'deal', een afsprakenpakket over hoe de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) zich tot elkaar zullen verhouden de komende tijd. Duidelijke afspraken houden in dat er voor de visserij tot eind 2020 niets verandert en dat is goed nieuws.
Zoals de vlag er op dit moment bij hangt is dat de Brexit op 31 oktober as. niet zijn beslag krijgt. Het Brexit proces gaat naar verwachting na de Britse verkiezingen in december een volgende fase in, waarbij er onderhandeld moet worden over de relatie tussen het VK en de EU na 2020. Het feit dat er geen sprake lijkt te zijn van een 'No deal', betekent echter niet dat op de lange termijn de duidelijkheid er is, het team van EU-onderhandelaar Michel Barnier, maar ook de lidstaten, Europese Commissie en visserijorganisaties moeten straks om tafel over de lange termijn afspraken.
EUFA is waakzaam en initiatiefrijk
Om vanuit de visserijsector de communicatielijnen over Brexit optimaal open te houden en samen te lobbyen voor een uitkomst die goed is voor de vissers van de EU 27, is in 2016 de European Fisheries Alliance (kortweg: EUFA) in het leven geroepen.
Een alliantie van visserijorganisaties uit de 9 direct bij Brexit betrokken EU lidstaten, met Gerard van Balsfoort als voorzitter. EUFA kaart bij de relevante instanties en overleggen keer op keer de visserijbelangen aan.
Vorige maand was een delegatie van EUFA nog op bezoek bij de EU onderhandelaar Michel Barnier en afgelopen week overlegden we in Brussel met de directeuren visserij van onze 9 lidstaten. Saamhorigheid is de ijzersterke troef van de EU 27 en die troefkaart moeten we in handen houden. We hebben elkaar nodig en moeten elkaar vasthouden, voor behoud van duurzaamheid, gezonde visbestanden, maar vooral ook voor de belangen van onze vissers, hun families en hun visserijgemeenschappen.
Hoe nu verder
Meteen na de Brexit datum (nieuwe datum die genoemd wordt: 31 januari 2020) zullen er onderhandelingen starten over een vrijhandelsakkoord, waar de visserijafspraken een onderdeel van worden. De EUFA heeft er altijd nadrukkelijk voor gepleit om handel in vis en toegang tot viswateren onlosmakelijk aan elkaar te verbinden. Dat standpunt staat in het mandaat van onderhandelaar Barnier en wordt gesteund door alle EU 27 lidstaten, Frankrijk en Duitsland voorop.
Britse vissers kijken hier echter anders naar, zij willen visserij en handel niet aan elkaar verbinden en zoveel mogelijk visrechten voor zichzelf realiseren ten koste van hun Europese collega's. Het gaat hierbij vooral om grote Schotse bedrijven die aansturen op het vergroten van hun rechten. Pim Visser schreef daar vorige week een column over in Visserijnieuws.
Ook in Zuid Engeland zijn de meningen verdeeld. Een aanzienlijke groep is fanatiek pro-Brexit en het ontzeggen van de toegang tot 'hun' 200-mijlszone een mening die onder meer het vakblad Fishing News graag opneemt met het oog op sensatie. De lidstaten moeten zich niet uit elkaar laten spelen en ook de diverse visseirjen niet. Dat zou de Britten goed uitkomen want dan kunnen ze per land of per visserij specifieke eisen gaan stellen over toegang tot de Britse wateren. Als dat zou gebeuren is het hek van de dam en de chaos compleet.
Is er nu zekerheid?
Zekerheid is er pas als er een vrijhandelsverdrag is gesloten waarin de visserijafspraken zijn vastgelegd. Daarover is in de zgn. ‘political declaration’ over de toekomstige verhoudingen tussen EU en Verenigd Koninkrijk opgenomen dat die afspraken er voor 1 juli 2020 moeten zijn, flink ambitieus (eigenlijk onmogelijk) gezien de hoeveelheid uitstel die gepaard ging en nog zal gaan met de datum van feitelijke uittreding.
De kans bestaat dat die ingewikkelde onderhandelingen onder tijdsdruk komen te staan dus de EUFA zal scherp moeten blijven, of zoals ze in het VK zeggen: "It ain't over 'till the fat lady sings".