In haar voorstel voor een nieuwe EU Controleverordening slaat de Europese Commissie helemaal door. De visserijsector wordt in het voorstel gecriminaliseerd. Dat denkt Brussel te bestrijden met meer, strengere en nog onwerkbaardere regels. En dat terwijl de huidige regels, mits goed nageleefd en goed gehandhaafd, prima geschikt zijn voor het doel waar ze voor bedoeld zijn: een betrouwbare sector in een gelijk speelveld. In het overleg met LNV vorige week donderdag hebben Pim Visser en Geert Meun dit namens VisNed heel duidelijk gemaakt.
Nederland heeft de huidige controleverordening, die dateert uit 2009, met nadere uitvoeringsbepalingen uit 2011 goed ingevoerd. Met name in Zuid-Europa is gaat men hier minder serieus mee om. Met als gevolg dat Brussel met een reeks van aanscherpingen komt. Daardoor wordt het speelveld nog ongelijker. VisNed vindt dit onacceptabel: Laat andere landen eerst de bestaande regels beter toepassen. Dan pas worden zaken meer gelijk getrokken.
Sancties
In het Commissievoorstel wordt een uitgebreide lijst met “ernstige” inbreuken gepubliceerd. Hiervoor moeten strafpunten gaan gelden. Europa wil sancties opleggen in de vorm van hoge boetes gebaseerd op het economisch voordeel. Hier is sprake van het subsidiariteitsbeginsel. Rechtsgang en het opleggen van boetes is een bevoegdheid van de lidstaat, niet van Europa. En dat moet vooral zo blijven heeft VisNed aangegeven.
Wat VisNed echter het meeste stoort is de uitbreiding van de lijst met de meest simpele dingetjes waarvoor strafpunten kunnen worden opgelegd. Zoals het verzuim van een e-logboekbericht voor 24.00 uur. Of het aanlandbericht later dan de geldende 4 uur. Dat je strafpunten opgelegd kunt krijgen voor het illegaal vissen zonder vangstrecht, daar kun je iets van vinden. Maar de meest eenvoudige overtredingen kwalificeren als ernstige inbreuken gaat echt veel te ver. Dan zet je vissers weg als criminelen. Voor VisNed is dat onacceptabel.
Verder wil de Europese Commissie dat in het vervolg de strafpunten worden opgelegd door het land waar de overtreding plaats vindt in plaats van in de vlaggenstaat. VisNed heeft er nadrukkelijk op gewezen hier tegen te zijn. VisNed vreest dat bepaalde landen dan juist buitenlandse vissers extra zullen controleren en zwaarder bestraffen dan de eigen vissers.
Vaartuigen kleiner dan 12 meter
De vrijstelling voor kleine vaartuigen voor het VMS-volgsysteem moet komen te vervallen. Hetzelfde geldt voor de vrijstelling om een logboek te voeren. In Nederland was al verplicht dat kleine vaartuigen een vangstopgave moesten doen, dit moet nu ook gelden tijdens de visreis.
Logboek
De uitzondering op de logboekverplichting voor vangsten van minder dan 50 kg wil de Commissie ook schrappen. Alle hoeveelheden, hoe klein ook, moeten in het logboek genoteerd worden. Voor hoeveelheden van minder dan 50 kg gaat wel een tolerantiemarge gelden van 20 %. Zoals bekend geldt voor alle vangsten van meer dan 50 kg een marge van 10 %. Met name kleinschalige vissers met lage dagvangsten zullen van het schrappen van de 50 kg-grens de gevolgen ondervinden.
Recreatieve visserij
In sommige takken van de visserij is recreatieve visserij substantieel, denk bijvoorbeeld aan de visserij op zeebaars. De Commissie wil de omvang hiervan meer inzichtelijk maken. Vandaar het voorstel om een registratie- en vergunningensysteem verplicht te stellen als er op soorten gevist wordt waarvoor beheermaatregelen of catch-limits gelden.
Hoewel LNV bij het laatste punt vraagtekens zet heeft VisNed duidelijk gemaakt voorstander te zijn van de voorstellen voor 12 meter-vaartuigen, logboek en recreatieve visserij.
Traceerbaarheid
De regels waarbij een partij vis volledig gevolgd kan worden van aanvoerder naar afzet worden verder aangescherpt. Onderhand wordt hier het onmogelijke gevraagd en VisNed vraagt zich af waarom de regels bij vis zoveel zwaarder zijn dan bijvoorbeeld bij vlees of zuivelproducten? Voor het tegengaan van illegale visserij hebben we ook scherpe IUU-regels en daar effectief toezicht op moet voldoende zijn.
Wegen van de vangst niet meer aan boord
In 2009 en 2011 zijn er al regels gekomen dat vangsten voordat deze na lossing op transport gaan eerst gewogen moeten worden. Dat heeft erin geresulteerd dat veel schepen die bijvoorbeeld in een visafslag verkopen in een andere plaats dan waar wordt aangeland aan boord wegen. Hiervoor hebben veel kotters gecertificeerde weeginstallaties aangeschaft.
Nu wil de Europese Commissie de regels weer wijzigen. Niet meer aan boord wegen maar alleen nog bij aanlanding door marktdeelnemers die zijn geregistreerd voor het wegen van visserijproducten. En dit moet dan per soort waarbij dit weegresultaat gebruikt moet worden voor de aangifte van aanlanding en het vervoersdocument.
VisNed heeft duidelijk gemaakt dat dit de doodsteek wordt voor de visafslag Urk. Een kotter die in Delfzijl of Harlingen binnen komt, op de kade eerst de vis kist voor kist moet ontdoen van ijs, moet wegen en dan alsnog op transport naar Urk, gaat echt niet werken. Los van de intensieve arbeidsomstandigheden, het tijdsverlies maar vooral ook het kwaliteitsverlies zal grote gevolgen hebben. Gelukkig heeft LNV oor voor de door VisNed naar voren gebrachte argumenten en zal het ministerie in Brussel oppositie voeren tegen dit voorstel.
Aanlandplicht
De Europese Commissie wil dat de lidstaten een minimum aantal vaartuigen dat op gequoteerde soorten vist uitrust met camera’s waarbij dus de vraag aan de orde komt: hoe controleren we de aanlandplicht? VisNed heeft duidelijk gemaakt dat er meegewerkt wordt aan een pilot om aan de weet te komen of er betere data beschikbaar kunnen komen. Maar VisNed is tegenstander van het toepassen van CCTV voor controle. De vraag hoe je de aanlandplicht kunt controleren had Europa en de lidstaten zich van te voren moeten stellen. Er pas na implementatie achter komen dat het oncontroleerbaar is wel wat laat. Een onwerkbare aanlandplicht met repressie willen afdwingen gaat echt niet werken. En nog meer nieuwe regels gaan hier ook niet helpen.
Motorvermogen
Tenslotte worden er voorstellen gedaan voor het continu monitoren van het motorvermogen. VisNed voorziet vooral technische en praktische bezwaren, wat inmiddels ook al door ILT bevestigd wordt.
Hoe nu verder?
VisNed heeft toegezegd haar commentaar en opmerkingen aan LNV toe te sturen. Binnenkort komt er een Kamerbrief over de herziening Controleverordening. Na dit voorstel van de Commissie zullen de Raad van ministers en het Europees Parlement hun standpunten formuleren en zullen deze drie documenten het langdurige onderhandelingstraject ingaan. Het is niet uit te sluiten dat dit 2 jaar gaat duren. Duidelijk is dat er in die tijd nog veel wijzigingen zullen komen op dit gepresenteerde voorstel van de Commissie.