VisNed is samen met de PFA partner in het CERES project, waarin de effecten van klimaatverandering op visserij (internationaal) worden onderzocht. Deelnemers kunnen terugkijken op een goed bezochte stakeholderbijeenkomst afgelopen dinsdag in het Teylers Museum in Haarlem. Onder meer Cor Vonk (TX 1) en Henk Krijgsman (P&P) presenteerden wat zij aan boord merken van veranderingen in de vangstsamenstelling en wisten daarmee de zaal stil en mee te krijgen.
Schipper Cor Vonk van de TX 1 nam de zaal mee in een zeer aansprekende presentatie waarin de veranderende vangsten in de loop van de geschiedenis van het familiebedrijf de revue passeerden. Schipper Henk Krijgsman van de trawler Dirk Dirk gaf een inkijkje in de veranderende omstandigheden voor de pelagische visserij. Ingrid Tulp van WMR presenteerde de resultaten van de jaarlijkse surveys door de tijd heen. Met dit alles ontstond een overzicht van de tastbare veranderingen die op zijn getreden in bestanden en commerciële vangsten.
Case studies schol en makreel
Qua biologische veranderingen is het duidelijk dat soorten zoals schol en kabeljauw zich met de opwarming van het water noordwaarts verplaatsen. Schol wordt daarnaast verwacht nog kleiner te worden. Voor pelagische soorten is de noordwaartse verplaatsing in kilometers per jaar nog veel sterker dan voor de demersale soorten.
Opvallend genoeg is de verwachting dat de tong haar verspreidingsgebied zal uitbreiden in het middengebied van de Noordzee en daarmee grotere vangsten zou kunnen gaan opleveren. Tegelijkertijd weten de kottervissers goed dat poon, mul en inktvis hun intrede hebben gedaan vanuit het Engels Kanaal. Vanuit de onderzoekers werd aangegeven dat het tempo van de veranderingen versnelt, en de verwachting is dat de versnelling nog verder zal doorzetten.
Op het gebied van economische gevolgen bleven er nog veel vragen staan. Er werd een toekomst voorspeld waarin de kottervisserij rendeert, ondanks de aanmerkelijke veranderingen in de verspreiding van de vis. Het werd echter niet volledig duidelijk hoe zeker dit allemaal is.
Een belangrijke aanname die in alle scenario’s gedaan werd is dat de visprijzen blijven stijgen (zo’n 75% tegen 2050 ten opzichte van nu). Dit is gebaseerd op algemene wereldwijde verwachtingen van voedselprijzen in de toekomst. Wat het resultaat is wanneer de prijzen niet gaan stijgen werd echter niet vastgesteld.
Beleid en economie grotere invloed dan klimaat
Een opmerkelijke conclusie was dat de invloed van klimaatverandering op het bedrijfsresultaat ondergeschikt zal zijn aan de invloed van beleidsontwikkelingen en de vis- en brandstofprijzen. Dat wil niet zeggen dat klimaatverandering geen grote veranderingen teweeg zal brengen. Mede in het licht van alle onzekerheden en de grillige maatschappelijke bewegingen lijkt het devies om in elk geval flexibiliteit op het gebied van vangstmogelijkheden te waarborgen.
De bijeenkomst werd afgesloten met een publieke discussie. De concrete vragen die vanuit de visserijpraktijk werden opgeworpen, waar immers investeringsbeslissingen moeten worden gemaakt die bepalend kunnen zijn voor de toekomst van het familiebedrijf werden deels beantwoord maar met een grote onzekerheid.
Het blijft de toekomst en er kunnen allerlei effecten optreden die de voorspellingen onderuit kunnen halen. In elk geval staat vast dat klimaatverandering net als het veranderend ruimtegebruik op zee de invloed op de vangsten steeds sterker doet gelden.