In afwachting van de late totstandkoming van het Brexit-handelsakkoord tussen de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) werden per 1 januari voorlopige quota uitgedeeld. Onderhandelingen over het vaststellen van de definitieve vangstquota zijn vorige week begonnen maar zijn nog niet afgerond.
Na de Brexit zijn op visserijgebied niet alleen de verhoudingen gewijzigd maar is het proces ook ingewikkelder geworden. Op de Noordzee is geen sprake meer van EU-Noorwegen-onderhandelingen maar zijn er drie partijen: EU-VK-NO.
Voor bestanden die door deze drie partijen gezamenlijk beheerd worden, zijn de onderhandelingen vorige week dinsdag opgestart. In verband met de nieuwe setting, maar ook vanwege het feit dat fysieke bijeenkomsten niet mogelijk zijn, nemen de onderhandelingen meer tijd in beslag.
Kabeljauw
Daarnaast liggen er moeilijke zaken op tafel zoals de grote zorgen rond de ontwikkeling van het kabeljauwbestand waarbij naast extra Technische Maatregelen op basis van het ICES-advies opnieuw een forse reductie van de TAC wordt voorgesteld.
Vorig jaar een verlaging van 50% en daar moet volgens het ICES-advies een verdere korting van 16,5% bovenop komen. De drie partijen verschillen hierover van mening.
De sluitingen die begin 2020 in de Noorse zone en het Skagerrak golden worden gecontinueerd en ook is Noorwegen voornemens om de sluitingen die vanaf 1 juli gedurende 6 maanden gelden opnieuw toe te gaan passen.
Ander heet hangijzer is het beheer van Noordzee-haring. Hierover moet aanvullend advies komen van deskundigen en dat neemt extra tijd in beslag.
Bilaterale overleggen
Nadat de drie partijen (trilateraal) overeenstemming hebben bereikt over de gedeelde bestanden, moeten er ook door de EU afzonderlijk bilaterale overleggen opgetuigd worden met het VK en Noorwegen. De verwachting is dat het trilaterale overleg volgende week een vervolg krijgt, nadat de Raad van ministers begin volgende week met elkaar gesproken heeft.
Met het VK moeten de TAC’s vastgesteld worden waar Noorwegen geen rechten heeft. In dit verband kan gedacht worden aan de Noordzee-TAC’s voor tong, tarbot/griet, Noorse kreeft, rog en nog een reeks bestanden.
Inmiddels heeft de Europese Commissie een document uitgegeven om snel de onderhandelingen met het VK op te kunnen starten.
Het bilaterale overleg met Noorwegen is gefocust op het vaststellen van TAC’s waarover het VK geen zeggenschap heeft, bijvoorbeeld over visbestanden in het Skagerrak. Ook de jaarlijkse transfer van vangstrechten tussen de EU en Noorwegen, de zogenaamde Balance, zal dan besproken moeten worden.
Duidelijk is dat voor alle partijen de nieuwe setting een leerproces is.
Toegang wateren
In de Brexitdeal is de toegang tot elkaars wateren voor EU- en VK-vaartuigen geregeld, met uitzondering van de Britse 12-mijlszone. De ondernemers hebben afgelopen woensdag last-minute een vismachtiging ontvangen vanuit het VK, die hen de rest van dit jaar toegang geeft tot de Britse wateren.
Toegang voor EU-vissers tot de Noorse zone is, in afwachting van een overeenkomst met Noorwegen, nog steeds niet toegestaan.
Leden die van plan zijn om dit jaar in de Noorse zone te gaan vissen, worden verzocht dit kenbaar te maken aan het secretariaat van de PO of VisNed zodat tijdig een vismachtiging Noorse Zone kan worden aangevraagd.