Afgelopen weken werden op meerdere niveaus onderhandelingen gevoerd om te komen tot de vaststelling van definitieve vangstmogelijkheden voor het lopende jaar. De nieuwe situatie en de nieuwe verhoudingen na Brexit zorgen voor hoofdbrekens, waardoor alles veel langer dreigt te duren dan eerder voorzien.
In verband met de late totstandkoming van het Brexit-handelsakkoord tussen de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) werden per 1 januari voor de duur van 3 maanden voorlopige quota uitgedeeld. Hierbij werd er vanuit gegaan dat partijen voor 1 april 2021 zullen komen tot vaststelling van de definitieve vangstmogelijkheden 2021.
Zoals eerder aangegeven zijn na de Brexit op visserijgebied niet alleen de verhoudingen gewijzigd maar is het besluitvormingsproces ook ingewikkelder geworden, omdat er nu sprake is van drie partijen: EU-VK-NO.
Belangrijkste bestanden die door deze drie partijen gezamenlijk beheerd worden zijn op de Noordzee kabeljauw, schol, koolvis, schelvis, wijting en haring. De gesprekken lopen al ruim 2 maanden maar er is nog steeds geen akkoord.
Kabeljauw
Op enig moment zijn deze gesprekken van de kant van Noorwegen opgeschort omdat deze partij van mening is dat eerst unilateraal overeenstemming moet komen over de omvang en het beheer van de kabeljauw-TAC bij Spitsbergen aangezien er altijd een flink stuk van deze TAC meegaat in de transfer tussen de EU en Noorwegen.
Deze week is er toch weer beweging komen en er lijkt nu toch uitzicht op een overeenkomst. Over Noordzee-kabeljauw zouden partijen het eens zijn. Er wordt iets afgeweken van het ICES-advies dat in een korting voorziet van 17%. De TAC wordt uiteindelijk –10%
EU - VK
Begin deze maand zijn, ondanks dat er geen EU-VK-NO-akkoord ligt, toch de EU – VK-onderhandelingen gestart, waarbij de Noordzee TAC’s vastgesteld worden waar Noorwegen geen rechten in heeft. Hierbij gaat het o.a. om de TAC’s voor tong, tarbot/griet, Noorse kreeft en rog.
Ook voor de tientallen gezamenlijke bestanden in de westelijke wateren moet een gezamenlijk beheer worden afgesproken, dat wordt dus een omvangrijk akkoord.
Daarnaast wordt gesproken over de invulling van de flexibiliteit van het meenemen van quota, de zgn. “special conditions” (zijnde de voorwaarden waaronder quota benut mogen worden met bijvoorbeeld overheveling van een deel van het ene quotumgebied naar het andere), het nieuwe ruilmechanisme tussen het VK en de EU-lidstaten en het beheer van Non-quota-soorten.
De afgelopen weken werd weinig vooruitgang geboekt en de gesprekken liggen deze week zelfs stil, waarschijnlijk tot na de Visserijraad van 22 februari as.
EU - NO
Tenslotte is er nog het bilaterale overleg tussen de EU en Noorwegen, gericht op het vaststellen van TAC’s waarover het VK geen zeggenschap heeft, bijvoorbeeld over bestanden in het Skagerrak. Ook de jaarlijkse transfer van vangstrechten tussen de EU en Noorwegen, de zogenaamde Balance, wordt besproken.
De Europese visindustrie heeft er bij de Europese Commissie op aangedrongen om deze onrechtvaardige deal op de schop te gooien want in deze jaarlijkse ruil worden hoofdzakelijk pelagische vissoorten van diverse lidstaten ingezet om Arctische kabeljauw te verwerven die opgevist wordt door vissers van landen die hiervoor niet betalen.
Noorse wateren
Toegang voor EU-vissers tot de Noorse zone is in afwachting van de overeenkomst met Noorwegen nog steeds niet toegestaan. Leden die van plan zijn dit jaar in de Noorse zone te gaan vissen worden verzocht dit kenbaar te maken aan het secretariaat van de PO of VisNed zodat tijdig een vismachtiging Noorse Zone kan worden aangevraagd.
Let hierbij op dat er gesloten gebieden van toepassing zijn Op voorstel van de EU en het VK worden op korte termijn gebieden gesloten in het noordelijke deel van de Noordzee en het Skagerrak en vanaf 1 juli drie belangrijke gebieden in de Noorse zone ingesteld door Noorwegen. Voor kaartjes van deze gebieden kan contact opgenomen met VisNed; gmeun@visned.nl
Tijdsdruk
Zoals eerder gemeld zijn er voorlopige quota toegekend voor de eerste 3 maanden. Nu de onderhandelingen nog steeds voortduren is het de vraag of er al akkoorden liggen op het moment dat de Europese Visserijraad half maart bijeen komt om de definitieve TAC’s en quota vast te stellen.
Er wordt inmiddels voorzichtig gedacht aan een plan B wat betekent dat de tijdelijke situatie verlengd wordt tot een datum na 1 april 2021. De Europese koepel van PO’s, EAPO, heeft hierover deze week een brief gestuurd aan de Commissie.
Uiteraard blijven we vanuit VisNed de ontwikkelingen nauwgezet volgen en de leden hierover informeren.