Afgelopen dinsdagmiddag kon in een digitaal georganiseerde plenaire bijeenkomst de delegatieleiders van Europese Unie, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk hun handtekening zetten onder de eerste trilaterale visserijovereenkomst voor het beheer van een aantal belangrijke bestanden in de Noordzee. Omdat de EU en Noorwegen ook een bilaterale overeenkomst sloten, zijn er geen belemmeringen meer om in elkaars wateren te vissen.
De gesprekken tussen de drie partijen over de vangstmogelijkheden voor 2021 konden pas in januari 2020 beginnen omdat een Brexitdeal heel lang op zich liet wachten. Vissers moesten daarom op 1 januari 2021 naar zee op basis van voorlopige vangstrechten. Ook liet de toegang tot de Noorse zone op zich wachten.
In de gesloten overeenkomst werd de voor de kottervloot belangrijke schol-TAC’s 2021 overeenkomstig het ICES-advies 2,3% lager vastgesteld dan de TAC vorig jaar. Bij kabeljauw werd iets afgeweken van het ICES-advies, namelijk een verlaging van 10% in plaats van 17%. Bij wijting werd een verhoging van de TAC afgesproken van 19%.
De NL-quota kabeljauw en wijting worden ook nog aangepast i.v.m. de overheveling vangstrechten naar het VK aks gevolg van het betaling Brexitdeal. Precieze berekening moet nog plaats vinden maar kabeljauw gaat in totaal 15% naar beneden en wijting 15% omhoog. Schol staat niet in het lijstje van betalingen.
Als extra bescherming voor kabeljauw werden, net als vorig jaar, een aantal aanvullende maatregelen genomen. In de noordelijke Noordzee en het Skagerrak zijn de eerste maanden van het jaar een aantal gebieden gesloten in verband met paaiende kabeljauw.
Hoewel de periode van deze gebieden al grotendeels voorbij zijn is het overzichtskaartje HIER te vinden. Vanaf 1 juli zal Noorwegen ook weer een aantal gebieden sluiten, hierover worden de leden t.z.t. geïnformeerd.
Toegang Noorse zone
De EU en Noorwegen hebben drie bilaterale overeenkomsten ondertekend met betrekking tot de uitwisseling van quota en wederzijdse toegang tot de Noordzee en het Skagerrak. Nederlandse vissers mogen nu weer in de Noorse zone vissen en VisNed heeft RVO gevraagd om van de ondernemers die een aanvraag hebben ingediend de vismachtigingen snel te versturen.
Het VK en Noorwegen hebben nog geen overeenkomst gesloten wat betekent dat de Schotten/Engelsen nog niet in de Noorse zone mogen vissen en de Noren niet in Britse wateren.
De overeenkomst tussen de EU en Noorwegen gaat ook over de ruil van quota. Met het uitstappen van het VK zijn deze verhoudingen nogal gewijzigd. Vorig jaar werd nog 110.000 ton Blauwe wijting geruild met Noorwegen voor 22.600 ton kabeljauw in de Barentszee.
Nu het VK uit de EU is gestapt, hoefde de EU maar 37.500 ton Blauwe wijting ter beschikking te stellen om 10.275 ton kabeljauw te verkrijgen. Dit is met name voor de Nederlandse pelagische sector een opsteker.
EU – Verenigd Koninkrijk
De gesprekken tussen de EU en het VK over de bilaterale overeenkomst voor bestanden die niet met Noorwegen gedeeld worden, zijn vorige week na een korte pauze voortgezet, maar uit alles blijkt dat deze uitermate stroef verlopen. Het gaat hierbij om meer dan 50 bestanden, waaronder Noordzee-tong, tarbot/griet, Noorse kreeft etc. en alle bestanden in de westelijke wateren.
Naast de vaststelling van de TAC’s, worden er door het VK allerlei andere zaken bij de onderhandelingen betrokken, wat het proces bemoeilijkt en vertraagt. Met een verwijzing naar het TAC-advies, bracht het VK bijvoorbeeld plotseling op dat zij geen industriële visserij op Zandspiering en Norway Pout in haar wateren meer wil. Hiermee zou met name Denemarken heel hard geraakt worden.
Gelukkig waren de Europese Commissie en lidstaten eensgezind in het afwijzen van deze claim. Na het verbod op pulsvisserij in Engelse wateren, lijkt het erop dat dit land steeds meer de groene kaart speelt en aanvullende eisen oplegt om de EU visserij dwars te zitten. Het zorgt er, overigens net als in het Brexit-proces, gelukkig steeds voor dat de Europese Unie eenduidig optrekt en zich niet uit elkaar laat spelen.
Tijdelijke regeling verlengd voor EU-VK bestanden
Zoals aangegeven verlopen de gesprekken traag en iedereen houdt er rekening mee dat het nog wel enige tijd duurt voor er een overeenkomst met het VK op tafel ligt. Daarom treffen de Europese Commissie en de lidstaten voorbereidingen om de huidige tijdelijke regeling, waarbij voor de eerste 3 maanden van dit jaar tijdelijke quota zijn toegekend, te verlengen tot 31 juli as.
Dit betekent concreet dat voor bestanden waarbij de EU met Noorwegen en het VK deze week een trilaterale overeenkomst heeft gesloten (voor de NL-kottervloot: schol, kabeljauw, wijting, schelvis en koolvis) binnenkort definitieve contingenten / quota 2021 worden toegekend. Voor alle andere bestanden, zoals tong, tarbot/griet, tongschar, Noorse kreeft, roggen worden opnieuw voorlopige vangstrechten worden toegekend.
VisNed heeft richting LNV en RVO wel aangegeven dat dit niet weer moet leiden tot het in rekening brengen van leges-kosten voor de afgifte van nieuwe tijdelijke documenten.